Turan Sözcüsü Detayı

TIKANDI BABA

Milli Eğitim Bakanlığı son yıllarda eğitimde kaliteyi artırmak, okullar arasındaki dengesizlikleri gidermek ve öğretmen istihdamını planlı hale getirmek amacıyla birçok düzenleme yapmıştır. Ancak ne yazık ki, norm kadro yönetmeliği bu hedeflerin önünde en büyük engellerden biri haline gelmiştir. Bugün okulların personel yapısına baktığımızda tablo açıkça ortadadır: Norm sistemi tıkanmış, eğitim camiası “Tıkandı Baba” misali adım atamaz hale gelmiştir.

1. Gerçek İhtiyaç ile Norm Arasındaki Uçurum

Norm kadro hesaplamaları, çoğu zaman sahadaki gerçek durumu yansıtmamaktadır. Özellikle öğrenci sayısına, ders yüküne ve okulun fiziki şartlarına göre belirlenen normlar, öğrenci hareketliliği yüksek bölgelerde yetersiz kalmakta; bazı okullarda ise fazla öğretmen fazlalığı oluşmaktadır. Bu plansızlık, hem eğitim kalitesini hem de öğretmen motivasyonunu olumsuz etkilemektedir.
Çözüm: Norm belirlemede sadece öğrenci sayısına değil, ders çeşitliliği, sosyoekonomik koşullar ve bölgesel gelişim farkları da dikkate alınmalıdır. Norm sistemine yapay zekâ destekli bir analiz modeli eklenmeli, veriler her yıl güncellenmelidir.

2. Alan Değişikliği ve Branş Dengesizliği

Birçok öğretmen, mezun olduğu alanda değil; sistemin açığı olan başka alanlarda görev yapmak zorunda kalıyor. Bu durum hem öğretmen hem öğrenci açısından verim düşüklüğüne yol açıyor.
Çözüm: Alan değişikliğini kalıcı bir çözüm olarak değil, geçici bir önlem olarak görmek gerekir. Bakanlık, üniversitelerle ortak çalışarak alan tamamlama programları açmalı, öğretmenler kendi branşlarına uygun görev yerlerine kademeli olarak döndürülmelidir.

3. Yönetici ve Yardımcı Personel Eksikliği

Okullarda sadece öğretmenler değil, memur, şef, hizmetli ve idareci kadrolarında da ciddi açıklar bulunmaktadır. Birçok okulda müdür yardımcıları aynı anda hem idari hem eğitimsel görev yürütmekte, bu da ciddi iş yükü ve plansızlığa yol açmaktadır.
Çözüm: Norm kadro yönetmeliği yalnız öğretmenlerle sınırlı kalmamalı; idari personel, teknik eleman ve yardımcı hizmetlileri de kapsamalıdır. Okulların büyüklüğüne ve öğrenci sayısına göre bu kadrolar esnek biçimde artırılabilmelidir.

4. Taşra Teşkilatında Yetki Karmaşası

İl ve ilçe millî eğitim müdürlüklerinde norm kaasıdro belirleme ve onay süreçlerinde ciddi bürokratik karmaşa yaşanmaktadır. Farklı illerde farklı uygulamalar ortaya çıkmakta, bu da öğretmenler arasında adalet duygusunu zedelemektedir.

Çözüm: Norm işlemleri için merkezi, dijital ve şeffaf bir sistem kurulmalı; tüm işlemler öğretmenlerin erişebileceği şekilde e-Devlet üzerinden izlenebilir hale getirilmelidir.

5. Zorunlu Hizmet ve Norm Çakışması

Zorunlu hizmet bölgelerine atanan öğretmenler, norm daralması nedeniyle görev yerlerinde “fazla” konumuna düşmektedir. Bu durum hem personel hem sistem açısından büyük bir çelişkidir.
Çözüm: Zorunlu hizmet bölgelerinde asgari norm güvencesi sağlanmalı, bu bölgelerde görev yapan öğretmenlerin norm fazlası sayılmaması için yasal düzenleme yapılmalıdır.

 Eğitimde Norm Değil, Akıl Esas Olmalı

Norm kadro yönetmeliği, eğitim sistemimizin damarlarında dolaşan bir bürokratik pıhtı haline gelmiştir. Bu pıhtı çözülmedikçe eğitimde planlama, adalet ve verimlilik sağlanamayacaktır.
Milli Eğitim Bakanlığı artık “Tıkandı Baba” durumundan çıkmak istiyorsa, sahayı dinlemeli, öğretmenlerin gerçeklerine göre hareket etmeli ve normu değil, insanı merkeze alan bir sistem inşa etmelidir.